Below is the appeal of Dr. Benito Molino, of Sta. Cruz, Zambales, against destructive mining in his town. Addressed to Noynoy Aquino, it is in Filipino, the language the President uses in major speeches. Townsfolk of Sta. Cruz, Masinloc, Candelaria, and Palauig request its publication, in the hope that presidential action can save them.

“Urgent: Kagalang-galang na Pangulong Noynoy, ang kapaligiran ng aming bayang Sta. Cruz ay lubhang napinsala na ng pagmimina. Ang mga lupa at laterite (reddish, clayey material) mula sa miniminang mga bundok ay tumabon na sa mga sakahan, mga ilog, mga palaisdaan. Umabot na ito sa karagatan. Nanganganib mawala ang mga hanap-buhay ng mga mamamayan. Kaya ang tanong naming mga mamamayan: asan na ang inyong binitiwang salita na hindi ninyo papayagan ang pagmimina kung ang kapalit nito ay pagkasira ng kapaligiran? Dahil ba ito ay pinayagan ng mga lokal na opisyales at dating pambansang pamunuan, hindi ninyo ito maipapatigil? Mahal na Pangulo, kung ayaw na ninyong madagdagan ang mga delubyo sa ating bansa, kagyat na po ninyong ipatigil ang pagmimina sa aming bayan.”

At least five large mines – Chinese-owned – extract nickel and chromite from the mountains of Sta. Cruz. Ninety-four more, licensed as “small-scale” but actually using giant excavators and bulldozers, not just shovels and picks, operate in adjacent Masinloc. They are in the names of Filipinos, but most are fronts of the five Chinese firms.